رویکرد نقشه مفهومی و ذهنی براین فرض مبتنی است که دبیران به هنگام طراحی طرح درس و تدریس به این نتیجه می رسند که اگر در تدریس براساس موقعیت کلاسی (انسانی و موقعیتی) و درسی (روابط طولی و عرضی دروس و یا حتی کتب درسی ) تغییر ایجاد نمایند میزان اثر بخشی و کارایی فرایند یاددهی ـ یادگیری افزایش می یابد.
تعریف مفاهیم اساسی:
الف ـ نقشه مفهومی: ساختار مفهومی ارایه شده در درس برای عنوان درسی مورد نظر
ب ـ نقشه ذهنی: ساختار مفهومی استخراج شده توسط دبیران برای درس مورد نظر
بر این اساس دبیران ابتدا باید،
1 ـ ساختار مفهومی ارایه شده در درس مورد نظر را استخراج نمایند.
2ـ سنجش و ارزیابی ساختار مفهومی ارایه شده در درس با موقعیت کلاسی (انسانی و موقعیتی) و درسی (روابط طولی و عرضی دروس و یا حتی کتب درسی ).
3ـ اصلاح و بازسازی ساختار مفهومی ارایه شده در درس براساس موقعیت کلاسی و درسی در قالب نقشه ذهنی مفاهیم.